Scheikunde bij u thuis
Al die rode bakstenen, die nu nog op een berg in de tuin opgestapeld staan, die moeten schoon. Ik wil er de huidige tuinpoort mee gaan dichtmetselen, en ze hebben dezelfde – grote – vorm als de rest van de tuinmuur. Binnenkort ga ik een stenenklopmachine huren bij Boels, die weet zeker raad met de metselspecie. Maar de witte stuclaag, die nog op 2 zijden van de stenen zit, dat is een taaie materie. Was het een kalkmortel geweest, dan vloog het er wel met die machine vanaf. Maar het is modern stuc, op gipsbasis.
Dit weekeind heb ik wat op het verwijderen van gips zitten Googelen. De oplossing werd me aangereikt door professor A.Unterberger, adjunct Professor aan de veeartsenijschool te Dorpat. https://www.ntvg.nl/system/files/publications/1863102980001a.pdf.
Reeds in 1862 adviseerde hij om de patiënt die in een gipsverband zit, en waarvan het gips verwijderd moet worden, zijn verband zelf met een uit pluksel vervaardigd penseel in te laten wrijven met ZOUTZUUR. Sissend en bruischend lost het gips dan in den vorm van losse scherfjes op. Overigens blijken ook heden ten dage ambachtslieden zoutzuur voor baksteenreiniging in te zetten.
De koop was snel gedaan, leve het internet, en vanmorgen vertrok ik met een jerrycan zoutzuur in de auto naar Haarlem.
Ik heb een metselkuip gevuld met water en een flinke scheut zuur, en er een tiental stenen ingelegd. De iPhone timer werd op een half uur ingesteld en toen heb ik rustig afgewacht. Jan Verburg (vaste maandagmiddag-inspectie) kwam langs, en was nieuwsgierig wat er zou gebeuren als de stenen voor enige tijd in gewoon water zouden liggen. De zoutzuurbehandelde stenen lieten hun stuclaag gemakkelijk losbikken. Een nieuwe testopstelling met kraanwater bleek later op de dag ook werkzaam te zijn.
Het plan is nu, om twee shifts per dag te draaien, met gewoon kraanwater. Einde dag bik ik twee metselkuipen stenen kaal, vul ze met nieuwe stenen, bik die de volgende ochtend, vul de kuip weer met stenen die einde dag gebikt worden, enzovoort, totdat er niks meer te bikken valt.
Nadat ook de Boelsmachine binnenkort zijn werk gedaan zal hebben, krijgen alle stenen een korte eindbehandeling met zoutzuur, en kan er gemetseld gaan worden.
